Każdy rak jest nowotworem, ale już nie każdy nowotwór jest rakiem. W jaki sposób je rozróżnić? I jak można ich uniknąć?
Wbrew pozorom sprawa z rozróżnieniem jest bardzo prosta: rakiem są złośliwe nowotwory, które wyrastają z tzw. tkanki nabłonkowej. Tkanka nabłonkowa zaś – jak wiele z Was pamięta jeszcze z biologii – okrywa i wyściela nasze narządy i ciało. Dlatego złośliwe nowotwory wątroby, nowotwory trzustki czy nowotwory piersi są rakami, ale białaczka już nie, bo krew nie jest tkanką nabłonkową, tylko tkanką łączną.
Nie muszę przypominać, że związek między stylem życia (dietą, ruchem, używkami, nawykami) a ryzykiem rozwoju nowotworów, w tym także raka, jest oczywisty. Mimo że nie każdy palacz umrze na raka płuc, to średnio mają na to kilkadziesiąt razy większą „szansę” od niepalących. Ktoś, kto codziennie je chipsy, ma wyższe ryzyko raka żołądka czy jelita grubego – itd.
Na szczęście to działa także w drugą stronę – jest całkiem sporo produktów, które ze względu na zawartość przeróżnych odżywczych substancji bezlitośnie tną ryzyko raka (np. likopen, beta-karoten, kwasy omega-3 i cała masa antyoksydantów). Niektóre z nich już nawet opisałem (polecam zwłaszcza tekst na blogu: „Lista nowotworów, przed którymi chroni kawa”).
Marchew
Warto wspomnieć, że antyrakowe właściwości mają zarówno niektóre produkty, jak i całe dania. Mało kto wie na przykład, że regularne jedzenie marchewek zmniejsza ryzyko raka piersi o 21%. Swoje właściwości zawdzięczają one bogatej zawartości karotenoidów, witamin i związków fenolowych. Nauka zakłada, że substancje te mają naturalne zdolności do neutralizowania wolnych rodników. Poza tym hamują proliferację (niepohamowany wzrost komórek) i kontrolują proces apoptozy (uśmiercania komórek).
Mleko z piersi matki
Bardzo ciekawym przypadkiem jest matczyne mleko. Okazuje się bowiem, że karmienie piersią zmniejsza ryzyko raka piersi nie tylko u karmiącej, ale i u karmionej. Zarówno u mamy, jak i jej dziecka, spada ono o ok. 28-30%, zwłaszcza jeśli karmienie trwa powyżej 12 miesięcy. Więcej na ten temat możecie przeczytać na blogu we wpisie. „Karmienie piersią – w jaki sposób chroni zdrowie (i mamy, i dziecka)”.
Prawdziwa włoska pizza
Co do pizzy – wzięli ją pod lupę naukowcy z zespołu Silvano Gallusa (z mediolańskiego Instytutu Mario Negri). W efekcie w 2003 opublikowali wyniki dziesięcioletnich badań nad wpływem regularnego jedzenia pizzy na ludzkie zdrowie. Odkryli m.in., że osoby jedzące ją raz w tygodniu o 59% rzadziej chorowały na raka przełyku. Ochronny efekt odnotowano też w przypadku nowotworów jamy ustnej, gardła i jelita grubego. Zasada ta działa jednak nie w przypadku tłustego fastfoodu w zachodnim stylu, a dla prawdziwej, włoskiej pizzy na cienkim cieście. Z prawdziwym sosem pomidorowym, z małą liczbą dodatków i z odrobiną oliwy z oliwek.
Oliwa z oliwek
Właśnie, oliwa. 19 lipca 2019 roku zespół włoskich naukowców opublikował wyniki badań na jej temat. Kierowała nimi Carlotta Malagoli z Uniwersytetu w Modenie i Reggio Emilia. Badacze dowodzą, że oliwa z oliwek sama w sobie również chroni przed rakiem, zmniejszając ryzyko czerniaka o 20%.
Czosnek
Jeszcze mocniejszy efekt daje czosnek. Wystarczy jeść go zaledwie 4 gramy dziennie, by zyskać spektakularną ochronę. Dokładnie taka ilość zmniejsza ryzyko raka żołądka o 46% i ryzyko raka jelita grubego o 33%. Efekt ten opisali Fleischauer, Poole i Arab w swojej publikacji w The American Journal of Clinical Nutrition. Ich badania są dość stare jak na dzisiejsze standardy, bo pochodzą z 2000 roku, natomiast nadal cechuje je wysoka wiarygodność. Naukowcy posłużyli się bowiem metodą metaanalizy, śledząc i analizując przebieg oraz wyniki całego mnóstwa innych publikacji.
7 produktów, które chronią przed rakiem:
- marchew (-21% ryzyka raka piersi)
- oliwa z oliwek (-20% ryzyka czerniaka)
- tłuste ryby (-23% ogólnego ryzyka śmierci z powodu raka)
- prawdziwa włoska pizza (-59% ryzyka raka przełyku) tutaj sprawdzisz, jak rozróżnić tłusty fastfood od pysznego i zdrowego dania
- mleko z piersi matki (-26% ryzyka raka piersi w przyszłości u karmionej córeczki)
- czosnek (-46% ryzyka raka żołądka i -33% ryzyka raka jelita grubego)
- kawa (-27% ryzyka raka wątroby, -31% ryzyka raka gardła i jamy ustnej, -27% ryzyka raka trzonu macicy)
Wyświetl ten post na Instagramie.
Źródełka: |
Chen H, Shao F, Zhang F, Miao Q. Association between dietary carrot intake and breast cancer: A meta-analysis. Medicine (Baltimore). 2018 Sep;97(37):e12164. |
Bell GA, Kantor ED, Lampe JW, Kristal AR, Heckbert SR, White E. Intake of long-chain ω-3 fatty acids from diet and supplements in relation to mortality. Am J Epidemiol. 2014 Mar 15;179(6):710-20. |
Zhou XF, Ding ZS, Liu NB. Allium vegetables and risk of prostate cancer: evidence from 132,192 subjects. Asian Pac J Cancer Prev. 2013;14(7):4131-4. |
Fleischauer AT, Poole C, Arab L. Garlic consumption and cancer prevention: meta-analyses of colorectal and stomach cancers. Am J Clin Nutr. 2000 Oct;72(4):1047-52. |
Malagoli C, Malavolti M, Farnetani F, Longo C, Filippini T, Pellacani G, Vinceti M. Food and Beverage Consumption and Melanoma Risk: A Population-Based Case-Control Study in Northern Italy. Nutrients. 2019 Sep 12;11(9). |
breastcancer.org |
Wang A, Wang S, Zhu C, Huang H, Wu L, Wan X, Yang X, Zhang H, Miao R, He L, Sang X, Zhao H. Coffee and cancer risk: A meta-analysis of prospective observational studies. Sci Rep. 2016 Sep 26;6:33711. |
Gallus S, Bosetti C, Negri E, Talamini R, Montella M, Conti E, Franceschi S, La Vecchia C. Does pizza protect against cancer? Int J Cancer. 2003 Nov 1;107(2):283-4. |